S Ö Z A L T I

euro 2024 |

14 iyun - 14 iyul tarixlərində Almaniyada keçiriləcək futbol bayramı. Bir çoxları Fransa və İngiltərəni favorit hesab edir. Məncə həmişəki kimi İngilislər bacara bilməyəcək. Bəlkə də beynimə loser kimi kodlanıblar bilmirəm. Şəxsən mən turnirin qalibi kimi fransanı görürəm. Çox əjdaha şəkildə gəlirlər. Keçim qrup təxminlərimə:

Burda Macarıstan qrupun sürprizi olacaq. Almaniya maks 2 olacaq. İsveçrə və Şotlandiya isə ən yaxşı 3-cü yer uğrunda mübarizə aparacaq. Qrupun həlledici oyunu elə 1-ci turdakı Macarıstan - İsveçrə matçı olacaq.

Azarkeşi olduğum və son çempion İtaliyanın taleyindən qorxuram. Spaletti bambılısı dünən hücumçu qıtlığında Bolognada əla mövsüm keçirən Orsolinini komandadan çıxartdı. İtaliyada hamı spalettini topa tutur. Zaccagni, çolaq el shaarawy və demək olar ki, bu sezon oynamayan faggiolini saxlayıb, Orsolini və lazionun qapıçısı provedeli kənarda tutub. İspaniya və Xorvatiya, hətta Albaniya da başağrısı olacaq İtaliyaya. Türkiyə ilə 0-0 bitən matçda da ümid vermədilər. Amma bu İtaliyadı. Qrupda 3 heç-heçədən sonra dünya çempionu olmuş komandadı. Bilmək olmaz. Bu qrupa təxmin vermək çox çətindi. Realist olsam hal-hazırki vəziyyətə uyğun olaraq: 1 İspaniya 2 Xorvatiya 3 İtaliya 4 Albaniya.

İngiltərə burdan təmiz çıxar. 2ci yer üçün Danimarka və Serbiya əlləşər və Danimarka yeri qapar.

Ən asan qrupdu bu məncə. Fransa 1, Hollandiya 2, Avstriya 3, bərbad oyun oynayan Polşa 4.

Ən maraqlı qrup. Hamı Belçikanın asanlıqla 1-ci olacağını desə də mənim fikrimcə onların generasiyasının limiti çoxdan bitib. Rumıniya sürpriz edəcək. Ukraniya da ondan geri qalmayacaq. Slovakiya 4-cülüyə məhkumdu.

Gəldik dananın Türkiyə üçün quyruğunun qopduğu yerə. Türkiyə burdan necə çıxırsa çıxsın 8/1-dən o yana getməyəcək. Çünki ya Fransa ya İngiltərə ya da b qrupunda hansısa əjdaha ilə qarşılaşacaq. Ümumiyyətlə Türkiyə elə komandadı ki, oyununu heç cür tuta bilmirsən. Heç vaxt stabil oynamırlar. 0 da çəkə bilərlər. 90+ -da vurulan qollar ilə 1-ci də çıxa bilərlər. Portuqaliya 1-ci olacaq sözsüz. Gürcüstan Mdb-nin hal-hazırda ən yaxşı oynayanıdı. (Russia excluded). Çexiya burda tale həll edən komanda olacaq.
Könlümdən keçən 2008 və 2012-dəki İspaniya kimi İtaliyanın da ardıcıl qalib gəlməsidir. Amma çətin. Real vəziyyət Fransanın çempionluğunu göstərir. Ümid edirəm ki, 2004 və 2016 kimi sıxıcı yox, 2000 və 2008 kimi yaddaqalan turnir olar.

sosioloji marksizm | elm

analitik marksizm ekolu ilə tanınan, sosial siniflər klassifikasiyasında yeni nəzəri paradiqmaları ilə həm sosiologiya sahəsində həm də bütöv olaraq marksizm sahəsində yeni cığırlar açan erik olin wrightın Viskonsin-Medison Universitetində verdiyi dərslərdən biri.

dərsin syllabusu 87 səhifədir -*. bu yay syllabusda paylaşdığı əsas oxumaları bitirməyi planlayıram.

syllabusdakı chapterlər bu şəkildədir:
1) giriş
2) sinfi struktur
3) sinfi təşəkkül
4) dövlət və siyasət nəzəriyyəsi
5) ideologiya və şüur
6) tarix nəzəriyyəsi
7) sosializm və xilas/azadlıq

və üstəlik əsas oxumaların yanında- əgər vaxtınız varsa- əlavə oxuma materialları da var. möhtəşəm syllabusdur.

syllabusun linkini paylaşıram. məncə göz atın və bu sahə haqqında nələrsə oxumaq istəyirsinizsə yararlanın.

link: https://drive.google.com/file/d/1Q64aPnfb1IlezJXjzcwuXMh62U8Silft/view?usp=sharinghttps://drive.google.com/file/d/1Q64aPnfb1IlezJXjzcwuXMh62U8Silft/view?usp=sharing

ufc | idman

Açılışı ultimate fighting championship olan mma təşkilatı. İnsanların niyə bu qədər az maraqlandığına təəsüflənirəm düzü, xususilə də həmcinslərim arasında. Nəticə də, dünyanın ən güclü ya da badass insanının kimi olduğu sualı maraqlıdır və bunun cavabının öyrəniləcəyi ən prestijli təşkilat ufcdir. One championship və bellator kimi təşkilatlar da var, lakin ordakı əksər divizyadakı çempionlar heç ufcnin top 10 una girə bilməz müvafiq çəki divizyasında. Təbii olaraq anlayıram bəzi insanlar şiddət və s. kimi görüntüləri sevmir, həmin insanların baxmamağı normal haldı. Ancaq ölkədə xususilə animeci kütlənin, heç ufc nin nə olduğunu eşitməməyi maraqlanmamağı qəribə gəlir. one punch man, naruto və oxşarı animelərə baxmaqdansa çox daha real olanına baxa bilərsiz. Və bu real xarakterlərdən çox daha yaxşı inspiration ala bilərsiniz. Misal verim döyüşçülərdən,
Alex pereira gec yaşda kick-box a başlıyır. Ən yüksək səviyyə olan glorydə 2 diviziyada çempion olur. 2 dəfə məğlub elədiyi israel adesanya tərəfindən hər hansı bir interviyuda, "mən əfsanə olanda, hər hansısa bir pubda arxamdan boş boş danışacaq , o heç kimdi" tərzi təhqir olunmadan sonra özünə tamam yad olan bir idmana başlıyır. Hansı ki grappling dediyimiz şey 30 dan sonra elə rahat öyrənilən bir şey deyil. Öyrənsən belə heç vaxt vasatın üstü ola bilməyəcəksən, bunun özü də böyük drawback di istenilen döyüşçü üçün. Pereira ufc debutunu edir, və hətta bambılı bambılı danışan adesanyanı knockout edir. Sonra bir yuxarı çəkidə də çempion olur və hal-hazırda planetdə ayaqüstü döyüşdə ən çox qorxulan döyüşçüdür desək düz olar. Və bu insanın bütün bu uğuru, brazilyanın kasıb favellalarından birində, yoxsullaqdan çıxaraq elədiyi də
ayrı bir heyrətamiz haldı.

Çox maraqlı personaj var yəni ufcdə, misal günlərcə qaranlıqda ac sussuz, balaca otaqda günlərcə duran jiri prochazka. Bu xarakter elə bil sırf mistik anime xarakteri sevən insanlar üçün dizayn olunub. Günlərcə meşədə tək qalıb, məşq edir, just insane dude overall. Hərtərəfli döyüşə bilir, ancaq əsasən ayaqüstü döyüşməyə üstünlük verir, və sıfır guard ilə, full hücüm. Alex pereira kimi dünyanın ən təhlükəli kickbox çusunun belə üstünə şığıyır, əli qolu qarınında, ayaqları yediyi low kick lərdən təndimiş, qızarmış(döyüşdən sonra hətta morarmış olacaq) vəziyyətdə.
Son olaraq döyüş deyim maraqlananlar baxsın.
https://youtu.be/dHKRVKnChFI?si=SPdvsxA140sdhjxV

Jiri ilə glover teixeirü nın döyüşü həqiqətən yüksək gərginlikli bir kəmər döyüşü idi, gərginlik dedim yəni daim bir actionın olduğu maraqlı bir döyüş, sıxıcı şəkildə bir roundda 10, 15 jab in atıldığı bir döyüş yox. Düşünürəm ki, bu döyüşə önyarqısız baxan insan mma fanatı ola bilər.
Səhv eləmirəmsə gloverin 8 ci dərəcə bjj qara kəməri var və bu onu idmandakı ən yüksək grappling çi deməyimizə bəs edər. Ancaq mma təkcə grappling deyil.

https://youtu.be/7CAkyfHMhhA?si=dgNlY8GcxY5sm7cn
Rober whittaker , yoel romero

Müasir dövr middleweightdə(83kg) ən yaxşılardan olan cavan Whittakerın 41 yaşlı kafdar romero ilə olan 2- ci döyüşü. Romeroya kafdar dediyimə baxmıyın the dudes is insanely ripped and explosive. Çox gec başladığı idmana səhv eləmirəmsə 35,(köhnə olimpik gürəşçidir) əfsanə olaraq ayrılmışdı ufcdən. Qeyri mümkün bir nailiyyətdi həqiqətən 35 indən sonra təzə idmana başlamaq oyana, 35 indən sonra çempion ola bilmək ya da oxşarı bir nailiyyət göstərmək qeyri mümkün bir haldı. Çünki istər istəməz qocalırsan, əgər heavyweight ya da light heavyweight deyilsənsə. Romero onsuz adi bir insan deyil, hamı kuba da bədəninə qəribə experimentlər olunduğu bilir, ancaq yenə də idmanın özündə doping təşkilatları nəzarət edir, keçə bilibsə fair competition.

https://youtu.be/h9oj6HEdZSI?si=_0lutKRzOWW03d_v
Son olaraq aşağı çəkilərdən daha texniki olan, volkanovski, islam makhachev döyüşü. Volkanovski bu döyüş zamanı məğlubiyyətsiz demək olar, çempion idi 66 kiloda, islam isə xəbibin atasının favorit tələbəsi idi və çempionluğu oliveirdan(xəbibi udacağı deyilirdi, çox yaxşı grapplingi olduğuna görə) almışdı. Çoxlarına görə xəbibdən daha yaxşı olan islam, xususilə ayaqüstü döyüşdə, əksər döyüşlərini 1 dəqiqənin altında bitirən islam üçün çıxa biləcək ən texniki və inatçı rəqiblərdən idi alexander, həmçinin bütün çəki divizyalarını əhatə edən reytinqdə də, pound for pound rankingdə də 1 ci sırada idi. Bu döyüş digərləri qədər, süper maraqlı olmaya bilər, ancaq məğlubedilməz dağıstan grappling məktəbinin qarşısına çıxan ən güclü oponentin döyüşə necə bir əhəmiyyət qazandırdığnı qavraya bilsəz, yüksək diqqətlə baxacağıvıza şübhəm yoxdur. Hərhalda texniki skill olaraq bunun üstünə çıxa biləcək başqa qarşıdurma yoxdur.

Sona da ufc üçün xüsusi tarixi əhəmiyyəti olan bir neçə maraqlı döyüş qoyacam
https://youtu.be/en4hR34Bl8w?si=Xm8rBGOoan4LTDtz
https://youtu.be/l8s2fsfIpUA?si=AFqEA-1VW_NkK6e8
https://youtu.be/JuBBIJ7adjM?si=l2RWjq2ktf83kZKQ

obyekt yönümlü proqramlaşdırma | proqramlama

(OYP) - verilənlərin obyektlər üzərindən formasını dəyişməsi üzərinə qurulmuş proqramlaşdırma methodu. yazılmış funksiyaların təkrər istifadəsinə və daha kompleks məntiqə kömək edir.

// birinci class-da yaradılan obyekt və methodun digərində çağırılıb istifadə edilməsi:
class a {
string name;
public void method_a();
}
// ikinci class-da implementasiyası
class b extends class a {
name = "jhon.doe'':
method("do something");
}

bəzi methodolojiyaları:
enkapsulyasiya (encapsulation),
varislik (inheritance),
polimorfizm (polymorphism),
abstraksiyası (abstraction),
obyektlər arasında informasiya axınının təşkili (sending messages / message sending),
təkrar istifadə oluna bilərlik ( reusability).

java - c - c++ - Python - php
bu linkdə azərbaycanca ətraflı və bəsit izahı da var

perfume genius | musiqi

əsl adı Michael Alden Hadreas olan əsasən indie pop, indie rock və art pop tərzlərində mahnılar bəstəyən amerikalı musiqiçidir. Özünə seçmiş olduğu bu ləqəb isə Perfume The Story of a Murderer filmindən irəli gəlir. 2020-ci ilin diqqət çəkən albumlarından biri Set My Heart on Fire Immediately olsa da onun no shape albumunu daha çox bəyənirəm.

Tanımaq istəyənlər üçün:
(baxma: jason)
(baxma: otherside)
(baxma: die 4 you)
(baxma: slip away)
(bax: queen)
(baxma: without you)

euro 2024 |

sosioloji marksizm | elm

ufc | idman

obyekt yönümlü proqramlaşdırma | proqramlama

javascript | proqramlama

28 may 1997 b.dortmund - yuventus matçı | idman

şifrə təhlükəsizliyinin riyazi hesablanması alqoritmləri ★ wiki

Günlük həyatımızda bizə kömək ola biləcək, sosial şəbəkə hesablarımıza təşkil olunmuş hücumlara qarşı müdafiə olunmaq üçün hazırlanan alqoritm. Zamanı olanlar oxuya bilər:

Müasir dövrümüzdə İKT sahəsi sürətlə inkişaf etməkdədir. Yeni texnologiyaların işlənib hazırlanması və həmçinin müvafiq olaraq hücum metodlarının inkişaf etdirilməsi sistemlərin təhlükəsizliyinin yüksək səviyyədə təmin olunması zərurətini meydana qoyur. Bildiyimiz kimi, web platformalarda, proqram təminatlarında, ödəmə terminallarında və digər sistemlərdə şəxsi hesabların və məlumatların qorunması məqsədilə və həmçinin identifikasiya qurğularında şəxsiyyətin və səlahiyyətin təsdiq olunması üçün şifrələrdən geniş istifadə olunur. Tədqiqatlar göstərir ki, istifadəçilərin 40%-i asan tapıla bilən (12345, admin və s.) sadə şifrələrdən istifadə edirlər. Bir sıra metodlarla bu kimi zəif şifrələrin aşkarlanması isə çox da vaxt sərf etmir. Bu səbəbdən praktikada istifadəçi hesablarının təhlükəsizliyini maksimum təmin etmək məqsədi ilə şifrə təyin olunarkən onun "təhlükəsizlik dərəcəsi" xüsusi alqoritmlər vasitəsi ilə avtomatik qiymətləndirilir və daha dayanıqlı şifrə seçilməsi təmin olunur.

İndi isə şifrə təhlükəsizliyini qiymətləndirən bir sıra alqoritmlərlə tanış olaq:



SeaMonkey şifrə analizatoru

Bu parol analizatoru Seamonkey Council şirkəti tərəfindən yaradılan və təmin edilən, internetlə işləmək üçün azad proqramlar yığımı olan SeaMonkey layihəsinin bir hissəsi kimi işlənmişdir. Bu şifrə analizinin əsas mexanizmi JavaScript kitabxanasının parollarla işləmək üçün bir hissəsindən ibarətdir. Onun alqoritmi şifrənin tərkibində olan simvollar haqqında məlumata əsaslanmaqla şifrənin çəkisini hesablamaqdır. Şifrənin çəkisi aşağıdakı düstur ilə hesablanır:

pwstrength = ((pwlength * 10) - 20) + (numeric * 10) + (numsymbols * 15) + (upper * 10)

Burada,

pwlength şifrədəki simvolların sayı 5-dən çoxdursa və ya şifrənin uzunluğuna bərabərdirsə 5-ə bərabərdir;
numeric şifrədəki rəqəmlərin sayı 3-dən çoxdursa 3-ə, əks halda rəqəmlərin sayına bərabərdir;
numsymbols şifrədəki hərf, rəqəm və alt xətt işarələri istisna olmaqla qalan simvolların sayı 3-dən çoxdursa 3-ə bərabər hesab olunur, əks halda bu kimi simvolların sayına bərabərdir;
upper şifrədəki böyük hərflərin sayı 3-dən çoxdursa 3-ə, əks halda böyük hərflərin sayına bərabərdir.
Hesablamadan sonra şifrənin çəkisi elə normallaşdırılır ki, onun dəyəri 0 – 100 intervalına daxil olsun. Normallaşdırma, şifrənin çəkisi bu intervala daxil olmadıqda həyata keçirilir. Əgər pwstrength-in dəyəri 0-dan azdırsa 0-a bərabərləşdirilir, 0-dan yuxarıdırsa 100-ə bərabər edilir. Göründüyü kimi, izah olunan analizatorun yoxlama zamanı heç bir hazır lüğət istifadə etməməsi onun qiymətləndirilməsini birtərəfli edir və Google və Microsoft proqramları ilə müqayisədə daha az dəqiq edir.





Password Strength Meter (jQuery plugin)

Klient tərəfində işləyən daha bir şifrə qiymətləndirmə üsulu – Password Strength Meter plagini JavaScript framework-u olan jQuery üçün hazırlanıb. Analizator şifrin keyfiyyət göstəricilərinə görə artır və ya azalır. Bütün keyfiyyət göstəriciləri yoxlandıqdan sonra şifrənin dayanıqlıq səviyyəsi haqqında qənaət əldə olunur. Şifrə qiymətləndirmə prosedurunun alqoritmini nəzərdən keçirək:

Şifrənin çəkisi 0-a bərabər edilir.
Əgər şifrənin uzunluğu 4 simvoldan azdırsa, alqoritmin işi bitir və "şifrə çox qısadır" nəticəsi qaytarılır. Əks halda 3-cü mərhələyə keçilir.
Şifrənin çəkisini 4 len qədər artırırıq, burada len – şifrənin uzunluğudur.
Növbəti alqoritmə əsasən şifrənin sıxılması cəhdi həyata keçirilir. Əgər şifrədə SS tipli qoşa simvol rast gəlinirsə (S - uzunluğu 1 olan simvoldur), bu halda mətnin birinci hissəsi silinir və sıxılma ikinci simvoldan başlayaraq davam etdirilir. Məsələn, bu alqoritmi aaabbcab mətninə tətbiq etdikdə, nəticədə abcab mətnini alırıq. Sıxılma əməliyyatı icra olunduqdan sonra şifrin çəkisi len – lenCompress dəyərində azalır. Burada, len – şifrənin uzunluğu və lenCompress – şifrənin sıxılmadan sonrakı uzunluğudur.
2, 3 və 4 simvol uzunluğunda olan S simvolları üçün də sıxılma cəhdi icra olunur. Şifrənin uzunluğu müvafiq olaraq len – lenCompress qədər azalır. Qeyd edək ki, sıxılma hər dəfə əvvəlki cəhdlərdən alınan mətnlərdə yox, yoxlanılan şifrə üzərində icra olunur.
Əgər şifrədə ən azı 3 rəqəm varsa, şifrənin çəkisi 5 vahid artırılır.
Əgər şifrədə ən azı 2 işarə varsa, şifrənin çəkisi 5 vahid artırılır.
Əgər şifrədə həm böyük, həm də kiçik hərflər varsa, şifrənin çəkisi 10 vahid artırılır.
Əgər şifrədə hərflər və rəqəmlər varsa, şifrənin çəkisi 15 vahid artırılır.
Əgər şifrədə işarələr və rəqəmlər varsa, şifrənin çəkisi 15 vahid artırılır.
Əgər şifrədə hərflər və işarələr varsa, şifrənin çəkisi 15 vahid artırılır.
Əgər şifrə yalnız hərflərdən və ya yalnız rəqəmlərdən ibarətdirsə, şifrənin çəkisi 10 vahid azaldılır.
Əgər şifrənin çəkisi 0-dan azdırsa, 0-a bərabər edilir, əgər 100-dən çoxdursa, 100-ə bərabər edilir.
Çəkisi 34-dən az olan şifrə "zəif" hesab olunur. Əgər şifrənin çəkisi 34 ilə 67 intervalındadırsa, onda şifrə "yaxşı", 67-dən çoxdursa, "əla" hesab olunur.


Baxılan analizator da həmçinin SeaMonkey məhsulu kimi mövcud lüğətlərlə (ən çox istifadə olunan standart şifrələr toplusu) yoxlama aparmır. Bundan əlavə, şifrə qiymətləndirilməsinin formalaşması zamanı çəki əmsalının müəyyən qiymətlərinin seçilməsinin etibarlılığı məsələsi qaranlıq qalır.





Cornell University — Password Strength Checker

Kornell Universitetinin (İtaka, ABŞ) təhlükəsizlik mərkəzinin təqdim etdiyi rəsmi onlayn servisdir. Onun köməyi ilə istifadəçilər şifrələrinin web-forma doldurmaqla və yoxlamaya göndərməklə qiymətləndirə bilərlər. Şifrənin qiymətləndirilməsi Google servisi kimi server tərəfində həyata keçirilir.

Alqoritmin realizasiyası ümumi istifadə üçün açıq deyil, lakin xidmətin təsvirində şifrənin müvəffəqiyyətli olmasını təmin etmək üçün tələb olunan şərtlər müəyyən edilmişdir:

şifrənin uzunluğu 8 simvoldan az olmamalıdır;
şifrənin tərtib olunması üçün aşağıdakı siyahıya müvafiq simvollar seçilə bilər:
böyük latın hərfləri;
kiçik latın hərfləri;
rəqəmlər;
xüsusi işarələr (məsələn: ! ( ) : | və s.);
şifrə lüğətdəki sözlərdən ibarət olmamalıdır;
şifrə təkrarlanan hərf ardıcıllığından (məsələn, AAA) və abc, qüerty, 123, 321 kimi ardıcıllıqlarından ibarət olmamalıdır.
Bu tələblərə mütləq əməl olunmalıdır. Əgər hər hansı bir tələb yerinə yetirilməzsə, şifrə etibarsız hesab olunur.

Bu yanaşmaya aşağıdakı tənqidi fikirlər verilə bilər. Hər hansı bir uzun şifrə, məsələn təbii dildə istifadə olunan ifadə 3-cü tələbin şərtlərini ödəməyərək avtomatik mənfi qiymət alacaq ki, buna tam olaraq bəraət vermək düzgün olmaz.





Password Strength Tester

Rumkin.com-un layihələri çərçivəsində hazırlanmış bu JavaScript şifrə analizatorunda realizə olunmuş qiymətləndirmə alqoritmi informasiya nəzəriyyəsinin ümumi qaydalarına əsaslanır. Şifrənin əsas qiymətləndirilməsi kimi onun entropiyasından – İngilis dilində olan cədvəl və diaqramların köməyi ilə həyata keçirilən hesablamalardan istifadə olunur. Şifrənin entropiyası (informasiya tutumu) dedikdə, şifrəni təşkil edən simvollar sırasının təsadüfi seçilməsi nəzərdə tutulur. İnformasiya tutumu E bitlərlə ölçülür və şifrənin xarakteri haqqında əvvəlcədən məlumat olmadıqda tam axtarış metodu ilə şifrə seçilməsinə olan dayanıqlığı xarakterizə edir. Bu analizatorun tərtibatçısının sözlərinə görə, istifadəçi tərəfində yüklənən məlumatın həcminin azalılması məqsədi ilə hərf sayılmayan bütün simvollar vahid qrupda birləşdirilir. Bu qrup tezliklər cədvəlində istifadə olunan universal bir simvoldur. Tərtibatçı qeyd edir ki, bu halda əldə olunan entropiyanın dəyəri bütün simvolların tezlik cədvəlində ayrı-ayrılıqda təqdim edildiyi haldan az olacaqdır.

Entropiyanın alınan dəyərindən asılı olaraq şifrəyə onun dayanıqlıq xarakteri əlavə olunur.


Dayanıqlıq səviyyəsi izahı:

1. < 28 bit.Çox zəif. Yalnız dəyərsiz informasiyanı saxlamaq üçün yol veriləndir

2. 28-35 bit. Zəif. Yeni başlayan hücumçuların çoxusuna qarşı dayanıqlı hesab olunandır, desktop şifrələrində istifadə olunmaq üçün daha münasibdir

3. 36-59 bit. Məqbul. Şəbəkə və şirkət şifrələri üçün kifayət qədər təhlükəsiz hesab olunur

4. 60-127 bit. Yüksək. Maliyyə məlumatlarını qorumaq üçün yaxşı hesab oluna bilər

5. > 128 bit. Yüksək-etibarlı. Şifrə seçimə qarşı olduqca dayanıqlıdır

Bundan başqa məhsul şifrəni ən çox istifadə olunan şifrələr siyahısında (100 sözdən ibarət) axtarır və şifrənin siyahıda tapılması zamanı xəbərdarlıq bildirir. Həmçinin şifrə 4 simvoldan az olduqda ("çox qısa şifrə") və 8 simvoldan az olduqda ("qısa şifrə") müvafiq xəbərdarlıq olunur.





The Password Meter

Jeff Todnem tərəfindən hazırlamış və paylaşılmış bu şifrə analizatoru şifrə təhlükəsizliyinin riyazi hesablanması alqoritmini özündə əks etdirir. İstifadəçi tərəfdə web forma daxil edilən şifrə Javascript dilində yazılmış alqoritm vasitəsi ilə qiymətləndirilir.


Şifrənin uzunluğu minimum 8 simvoldan ibarət olmalıdır;
Aşağıdakı şərtlərdən ¾-nə malik olmalıdır:
böyük hərflər
kiçik hərflər
rəqəmlər
simvollar


Qiymətləndirmə ümumi bal əsasında həyata keçirilir. Belə ki, müəyyən şərtlərə əsasən ümumi bala əlavələr və deduksiya olunmaqla alınan nəticəyə baxılır. Nəticə 0-dan kiçik olduqda 0-a, 100-dən böyük olduqda 100-ə bərabər götürülür və nəticə:

0 – 19 intervalında olduqda, "çox zəif",

20 – 39 intervalında olduqda, "zəif",

40 – 59 intervalında olduqda, "yaxşı",

60 – 79 intervalında olduqda, "güclü",

80 – 100 intervalında olduqda, "çox güclü" hesab olunur.

göründüyü kimi ümumi bala əlavə və deduksiya olunması üçün bir sıra hallar mövcuddur və hər bir halın düsturu qarşısında qeyd olunmuşdur. Burada həmçinin,

Flt: Sabit dəyişənlərə görə aparılan hesablamalar.
Inc: Dəyişənlərin sayına görə aparılan hesablamalar.
Cnd: Dəyişən faktorlardan asılı olaraq aparılan hesablamalar.
Cmp: Ümumiləşdirilməsi mürəkkəb olan hesablamalar.
n: Müvafiq şərtə uyğun simvolların sayını göstərir.
l: Ümumi şifrə uzunluğunu göstərir.
Əlavə ballar simvolların müxtəlifliyinə görə artır.
Yekun nəticə bütün balların əlavəsi və deduksiyası (çıxılması) ilə hesablanır.
Yekun nəticə 0 ilə 100 arasında bir rəqəm alır.
Nəticə və mürəkkəblik qiymətlərinin hesablanması minimal tələblərin yerinə yetirilməsindən asılı deyil.



Əlavə:

ümumi simvol sayı:
Şifrədəki simvollar çoxluğu [p, @, s, s, s, 1, 2, 3] olduğundan, şərti ödəyən element sayı – n 8-ə bərabərdir (həmçinin, len = 8) və (n * 4) = 8 * 4 = 32 düsturu ilə hesablanır;

böyük hərflər:
tələb ödənilmir, şifrədə böyük hərf olmadığından n = 0.

Baxmayaraq ki, müvafiq düsturu tədbiq edərək ((len – n) * 2) = ((8 – 0) * 2) = 16 alırıq, minimal tələblərə daxil olan müddəalar ödənilmədikdə, ümumi bala əlavə olunmur;

kiçik hərflər:
Şifrədəki kiçik hərflər çoxluğu [p, s, s, s] olduğundan, burada n = 4.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, ((l - n) * 2) = ((8 – 4) * 2) = 8 almış oluruq;

rəqəmlər:
Şifrədəki rəqəmlər çoxluğu [1, 2, 3] olduğundan, burada n= 3.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, (n * 4) = 3 * 4 = 12 almış oluruq;

qrafik simvollar:
Şifrədə qrafik simvol kimi yalnız bir @ işarəsi olduğundan, n = 1 götürülür.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, (n * 6) = 1 * 6 = 6 almış oluruq;

ortadakı rəqəmlər və qrafik simvollar:
Şifrədə ilk və son simvol istisna olmaqla, digər simvollar içərisində rastlanan rəqəm və qrafik simvollar çoxluğu [@, 1, 2] olduğundan, n = 3.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, (n * 2) = 3 * 2 = 6 almış oluruq;

minimum tələblər:
Minimal tələblərə əsasən əvvəla şifrənin uzunluğu ən az 8 simvoldan ibarət olmalıdır ki, bu tələb ödənilir (+1). Növbəti tələbə əsasən şifrədə böyük hərf, kiçik hərf, rəqəm və simvol bəndlərindən ən azı 3-ü iştirak etməlidr. Əks halda, ümumi xal 0 götürüləcək. Nümunədə isə, böyük hərf olmasa da (+0), kiçik hərf (+1), rəqəm (+1) və simvol (+1) olduğundan, ümumi 4 bəndin tələbi ödənilir ki, bu da n = 4 deməkdir.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, (n * 2) = 4 * 2 = 8 almış oluruq.



Deduksiya

yalnız hərflər:
tələb ödənilmir, şifrə yalnız hərflərdən ibarət olmadığı üçün deduksiya olunmur: n = 0;

yalnız rəqəmlər:
tələb ödənilmir, şifrə yalnız rəqəmlərdən ibarət olmadığı üçün deduksiya olunmur: n = 0;

təkrar simvollar (böyük/kiçik fərq etmədən):
Şifrədə "s" simvolu 3 dəfə təkrarlandığından n = 3 götürülür;

ardıcıl böyük hərf:
şifrədə ardıcıl böyük hərf olmadığı üçün deduksiya olunmur. n = 0 olduğundan:

müvafiq düsturu tədbiq edərək, - (n * 2) = - (0 * 2) = 0 almış oluruq;

ardıcıl kiçik hərf:
Şifrədə 3 ədəd "s" hərfi ardıcıl iştirak etdiyindən, ardıcıl kiçik hərf cütlüklərinə baxılır: Mətnin "sss" hissəsinə 2 ayrı hal kimi – "ss" və "ss" kimi baxılır və n = 2 götürülür.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, - (n * 2) = - (2 * 2) = -4 almış oluruq;

ardıcıl rəqəmlər:
Şifrədə "123" ardıcıl rəqəmlər iştirak etdiyindən, ardıcıl rəqəm cütlüklərinə baxılır: Mətnin "123" hissəsinə 2 ayrı hal kimi – "12" və "23" kimi baxılır və n = 2 götürülür.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, - (n * 2) = - (2 * 2) = -4 almış oluruq;

məntiqi ardıcıl hərflər (3+):
Şifrədə əlifba sırası ilə (və ya tərsinə) 3 və daha artıq ardıcıl hərf (məsələn, abc, qwerty və s.) rastlanmadığı üçün deduksiya olunmur: n = 0 olduğundan:

müvafiq düsturu tədbiq edərək, - (n * 3) = - (0 * 3) = 0 almış oluruq;

məntiqi ardıcıl rəqəmlər (3+):
Şifrədə sıra ilə (və ya tərsinə) 3 və daha artıq ardıcıl rəqəm (məsələn, 123, 54321 və s.) iştirak etdiyi üçün hər 3 simvol blokuna baxılaraq 1 hal kimi qiymətləndirilir. Nümunədə "123" ardıcıllığı yalnız 1 belə blokdarastlandığı üçün n=1 götürülür.

Müvafiq düsturu tədbiq edərək, - (n * 3) = - (1 * 3) = -3 almış oluruq;

məntiqi ardıcıl qrafik simvollar (3+):
Şifrədə sıra ilə (və ya tərsinə) 3 və daha artıq ardıcıl işarə (məsələn, !@#, ^%$#@ və s.) rastlanmadığı üçün deduksiya olunmur. n = 0 olduğundan:

müvafiq düsturu tədbiq edərək, - (n * 3) = - (0 * 3) = 0 almış oluruq;



Beləliklə, ümumi bal: 32 + 8 + 12 + 6 + 6 + 8 – 3 – 4 – 4 – 3 = 58% (yaxşı)



Nəticə

Yuxarıda göstərilən proqramlarda şifrələrin qiymətləndirilməsinin müxtəlif üsulları istifadə olunur və onların hər birində parolun yalnız müəyyən xüsusiyyətləri qiymətləndirilir. Belə ki, SeaMonkey layihəsi olan şifrə analizatoru qiymətləndirmənin əsası kimi şifrənin uzunluğu haqqında məlumatı və şifrə yaratmaq üçün istifadə olunan bu və ya digər əlifbadan olan simvolların sayını istifadə edir. jQuery üçün olan "Password Strength Meter" pluginində qiymətləndirmə zamanı simvol qruplarının təkrarlanması üsulu ilə tərtib edilmiş şifrələrin seçilməsi həyata keçirilir. İnformasiya nəzəriyyəsinə əsaslanan və riyazi modeldən istifadə edərək entropiyanın hesablanması ilə çalışan "Password Strength Tester" məhsuluna da xüsusi diqqət yetirilməlidir. Jeff Todnem tərəfindən hazırlanmış "The Password Meter" məhsulu da riyazi hesablamalar metodu ilə çalışaraq yüksək dayanıqlıq təmin edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, baxılan proqram təminatlarında bir sıra problemlər vardır ki, şifrənin etibarlılıq dərəcəsinin qiymətləndirilməsini tam hesab etmək olmaz. Beləliklə, müştəri tərəfində icra edilən JavaScript mühitində reallaşdırılan onlayn analizatorlar böyük həcmli lüğətləri yoxlamaq imkanına malik olmamaqla öz resurslarında məhduddur.

Bununla yanaşı, şifrənin server tərəfində yoxlanılması lüğətlərdən istifadə olunma məsələsini həll etsə də, ötürülmənin etibarlılığını və ən əsası qiymətləndirilən şifrənin icazəsiz istifadəsi məsələsini sual altında qoyur. Sonuncu halda istifadəçi sifrə qiymətləndirilməsinin hakerlər üçün xidmət edən servis yox, yalnız "təmiz" əməliyyatlar yerinə yetirən server tərəfindən həyata keçirildiyini ümid etməli olur.

Bundan başqa qeyd etmək lazımdır ki, baxdığımız bütün proqram təminatları (məhsullar) kiril hərflərindən ibarət şifrələrin qiymətləndirilməsini dəstəkləmir.



Kompüter İnsidentlərinə Qarşı Mübarizə Mərkəzi istifadəçilərə şifrə seçimi edərkən Jeff Todnemin yanaşmasında oluğu kimi minimal tələbləri ödəmələrini (minimum 8 simvol uzunluğunda olmalı və böyük hərf, kiçik hərf, rəqəm və simvol istifadə etməli) məsləhət görür. Bundan başqa xüsusi əhəmiyyətli məlumatların təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə şəxsi hesabların şifrələrini təyin edən zaman şifrələrdə ad, soyad, doğum tarixi və s. kimi şəxsi məlumat istifadə etmək məsləhət görülmür və əvəzində şifrə generatorlarından istifadə etmək tövsiyyə olunur.

İstinad: XÜSUSİ RABİTƏ VƏ İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ DÖVLƏT XİDMƏTİ

tissot prx | texnologiya